Een economie zonder afval
Het begrip circulaire economie is in onze huidige economie een begrip met vele definities. Onze overheid definieert circulaire economie als een economie zonder afval, waarbij alles draait op herbruikbare grondstoffen (bron: Nederland Circulair 2050). Om dit te realiseren zijn hergebruik van afvalstromen als hernieuwde grondstof en/of opwaardering van afvalstromen en restromen naar een hoogwaardig grondstof een voorwaarde. Recycling en upcycling zijn de meest noodzakelijke ‘tools’ in de transitie naar een circulaire economie.
Onze huidige manier van recycling is helaas niet automatisch verbonden aan de transitie naar een volledig circulaire economie, zonder afval. Sinds 2014 wordt er elk jaar meer afval gestort. Dit terwijl Nederland eveneens claimt dat 80% van het afval wordt gerecycled. (bron: ICER 2021)
Waar gaat dit mis?
In de praktijk komen veel afvalstromen terecht in een proces van downcycling. Hierbij wordt het afvalmateriaal nog één of twee keer gebruikt voor een laagwaardiger product, waarna het materiaal als nog op de afvalberg terecht komt. Om werkelijk circulair te worden moeten we juist voorkomen dat materialen op de vuilstort terecht komen. Ieder onderdeel van een product moet eindeloos herbruikbaar zijn of terug kunnen worden gebracht in de natuur.
Hier ligt de sleutel voor de transitie. We moeten zoeken naar manieren om laagwaardige reststromen een hogere waarde geven. We moeten ze in een proces van upcycling brengen. Dat is niet eenvoudig. Om dit bereiken zijn andere productietechnieken en productontwerpen nodig, maar ook aanpassingen in wet- en regelgeving, aanpassingen in het belastingstelsel en andere manieren van consumeren.
De overgang naar een circulaire economie is dus een langdurig proces, waarin we andere manieren van samenwerken moeten vinden. Samenwerkingen tussen verschillende sectoren en productieketens. Uitwisseling van kennis en technieken die het gebruik van grondstoffen radicaal kan veranderen.
Hierin verwacht je van onze overheid, met haar streven naar Nederland Circulair in 2050 een stimulerende en faciliterende rol spelen. Helaas waren in het klimaatbeleid van Rutte III nauwelijks middelen begroot voor het op gang brengen van de circulaire economie. Gaat ons volgende kabinet dit beter doen? Kunnen wij er samen, met het kabinet, voor zorgen dat in de volgende regeerperiode wel de juiste stimulans gegeven wordt aan bedrijven. Zo kunnen we samen in zetten op het efficiënter gebruik van grondstoffen en het opwaarderen van laagwaardige reststromen naar hoogwaardige grondstoffen. Beyond Wood maakt alvast een start.
