De transitie van traditioneel naar biobased bouwen krijgt steeds meer aandacht. Om deze transitie echt een succes te laten worden, is de beschikbaarheid van constructief sterke en weersbestendige materialen van natuurlijke grondstoffen een voorwaarde.
Diverse gewassen kunnen een rol spelen in deze transitie. Gewassen die momenteel al veel aandacht krijgen zijn lisdodde, sorghum, vezelhennep, vlas, miscanthus, mycelium, zonnekroon en tarwestro. Deze gewassen zijn met name geschikt als grondstof voor de vervanging van fossiele isolatiematerialen.
Voor constructiematerialen kan hout, en reststromen uit houtbouw, de juiste grondstof zijn. Er zijn echter veel verschillende boom- en houtsoorten met ieder haar typische eigenschappen. De kennis van hout en de houtproductie moet nog verder ontwikkeld worden om meer onderdelen uit de hele keten van stek naar boom in te zetten in de productie van biobased bouwmaterialen.
Een goed voorbeeld van meer inzicht in deze keten is het project met de Anna Paulowniaboom. In dit project zoekt men naar de meest effectieve wijze om op snelle manier voldoende hout te produceren voor de bouw. Al vanaf de stek wordt onderzocht hoe de gehele teeltcyclus opgezet kan worden om zo de goede volumes en juiste hout-eigenschappen te verkrijgen ten behoeve van de bouw. De inzichten uit dit project kunnen voor diverse boomsoorten worden ingezet.
Naast een effectievere productiemethode is ook uitbreiding van het areaal aan bomen terug te lezen in diverse strategieën van de overheid. Zo omvat de bossenstrategie een uitbreiding van het totale areaal bos. De beoogde locaties ten behoeve van de boomaanplant zijn in en rond de steden. Men denkt hierbij aan de aanplant van nieuw bos, agroforestry en de aanplant van houtwallen. Hierdoor zal naast een hogere houtproductie ook een verbetering van de biodiversiteit, verbetering van het bodemleven, van het waterbergend vermogen en ook het water zuiverend vermogen worden gerealiseerd.
De geplande extra houtproductie gaat ook extra reststromen van hout op leveren. Ook deze reststromen kunnen benut worden voor de bouw. Momenteel worden deze reststromen gecomposteerd of met subsidie verbrand in verbrandingscentrales. Dit kan en moet anders. Het resthout kan verwerkt worden tot duurzame houtproducten. Deze biobased houtproducten hebben de goede eigenschappen van hout; ademend, natuurlijk, eenvoudig verwerkbaar. Maar ze hebben als extra eigenschap dat ze brandveilig en onderhoudsarm zijn met langere levensduur.
Door de uitvoering van de bossenstrategie van de overheid te koppelen aan de behoefte naar biobased materialen in de bouw, kunnen we samen deze transitie op gang brengen. Een transitie die zichtbaar zal zijn de bouw en in heel Nederland. Die extra waarde oplevert voor ons landschap met een grotere biodiversiteit, beter bodemleven en een groter water zuiverend vermogen. En die daarbovenop ook een bijdrage gaat leveren aan een beter binnenklimaat van onze gebouwen.
De natuur biedt ons oplossingen, wie doet er mee?
